حاکمیّت خداوند دائمى و ذاتى و عمومى است، ولى غیر خدا، حاکمیّت و حکومتش محدود، موقّتى، قراردادى و غیر ذاتى است. بنى اسرائیل از حاکمیّت الهى چنین تصوّر نادرستى داشته و خدا را نسبت به اعمال حاکمیّت، دست بسته مىدانسته و مىگفتند: «یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ» (مائده، 64)، در حالى که دست خداوند در آفرینش و خلقت و همچنین در وضع و جعل قوانین و تغییر و تحول آنها باز است. «بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ»
حقّ حاکمیتِ همیشگى و مطلقِ آسمانها و زمین
أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ (بقره 107)
آیا ندانستى که حکومت آسمانها و زمین از آن خداست؟ (و او حقّ دارد هر گونه تغییر و تبدیلى را به مقتضاى حکمت و حاکمیّت خود، در قوانین و احکام بوجود آورد.) و جز خدا براى شما هیچ یاور و سرپرستى نیست.
آنان که دربارهى تغییر بعضى احکام و دستورات اعتراض و ایراد مىکنند، توجّه به حاکمیّت مطلق خداوند ندارند. حاکمیّت خداوند دایمى و ذاتى و عمومى است، ولى غیر خدا، حاکمیّت و حکومتش محدود، موقّتى، قراردادى و غیر ذاتى است. بنى اسرائیل از حاکمیّت الهى چنین تصوّر نادرستى داشته و خدا را نسبت به اعمال حاکمیّت، دست بسته مىدانسته و مىگفتند: «یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ»(مائده، 64)،در حالى که دست خداوند در آفرینش و خلقت و همچنین در وضع و جعل قوانین و تغییر و تحول آنها باز است. «بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ»
(خداوند مىتواند هرگاه اراده کند، در آفرینش ایجاد تغییر کند مثلًا آب را تلخ کند «لَوْ نَشاءُ جَعَلْناهُ أُجاجاً»(واقعه، 70) و یا درختان را خشک سازد «لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْناهُ حُطاماً» واقعه، 65. و بالاتر از همه، تمامى مردمان را نابود و گروه دیگرى را بیافریند «إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَ یَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِیدٍ» (ابراهیم، 19)
چنان که به گروهى از بنى اسرائیل فرمود: «کُونُوا قِرَدَةً خاسِئِینَ» بقره، 65. یعنى شما به شکل بوزینگان در آیید و آنان از شکل انسانى به صورت بوزینگان در آمدند. این نوع تغییر و تحوّل را بنى اسرائیل در طول تاریخ زندگانى خویش بارها دیده است، خشک شدن دریا براى عبور آنان، اژدها شدن عصاى حضرت موسى علیه السلام، شکافته شدن سنگها و جارى شدن آب، چگونه است این همه را با چشم خود دیدهاند، ولى اکنون با تغییر مختصرى در احکام و دستورات بهانهگیرى مىکنند؟)
آوردن معجزه و اتمام حجّت، براى صدق دعوت پیامبر لازم است، ولى انجام دادن هر درخواستى، طبق هوس و میل هر فردى که از راه مىرسد، درست نیست
پیامهای آیه:
1ـ حقّ حاکمیتِ همیشگى و مطلقِ آسمانها و زمین، مخصوص خداوند است.«لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»
2ـ تغییر قوانین، مخصوص خداوندى است که حاکمیّت آسمانها و زمین را دارد. لذا شایبهى هیچ هوس یا ترسى در این تغییرها نیست. «ما نَنْسَخْ» ، «لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ»
3ـ راضى کردن دیگران که بهانهگیر و لجوج هستند، براى شما ارزش نباشد، چون غیر از خداوند کسى شما را یاورى و سرپرستى نخواهد کرد. «ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ»
از عاقبت و سرانجام دیگران، عبرت بگیرید
أَمْ تُرِیدُونَ أَنْ تَسْئَلُوا رَسُولَکُمْ کَما سُئِلَ مُوسى مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإِیمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِیلِ (بقره 108)
آیا بنا دارید از پیامبرتان س?الات و درخواستهایى (نابجا) بکنید، آن گونه که پیش از این، موسى (از طرف بنى اسرائیل) مورد س?ال قرار گرفت، و هر کس (با این بهانهجویىها از ایمان سرباز زند و) کفر را با ایمان مبادله کند، پس قطعاً از راه مستقیم گمراه شده است.
با توجّه به خود آیه و آنچه از شأن نزولها برمىآید، برخى از مسلمانان ضعیف الایمان و بعضى از مشرکان، از پیامبر صلى اللَّه علیه و آله تقاضاهاى نامربوط و غیر منطقى داشتند، مثلًا تقاضا مىکردند براى ما نامهاى از سوى خداوند بیاور! و یا نهرهایى را براى ما جارى ساز و برخى دیگر همانند بنى اسرائیل مىگفتند: خداوند را آشکارا به ما نشان بده تا با چشم او را ببینیم و به او ایمان بیاوریم!
آوردن معجزه و اتمام حجّت، براى صدق دعوت پیامبر لازم است، ولى انجام دادن هر درخواستى، طبق هوس و میل هر فردى که از راه مىرسد، درست نیست.
یک مهندس یا نقاش براى اثبات مهارت خویش، چند نمونه کار ارائه مىدهد، ولى ضرورت ندارد براى هر کسى خانهاى بسازد یا تابلویى بکشد! بازگویى مشکلات و تاریخ انبیا، براى دلدارى دادن به پیامبر اسلام (صلى اللَّه علیه و آله) است، که اگر افرادى از تو س?ال و درخواست نامعقول دارند، از انبیاى پیشین نیز از همین قبیل درخواستها مىکردند.
بنى اسرائیل از حاکمیّت الهى چنین تصوّر نادرستى داشته و خدا را نسبت به اعمال حاکمیّت، دست بسته مىدانسته و مىگفتند: «یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ»، در حالى که دست خداوند در آفرینش و خلقت و همچنین در وضع و جعل قوانین و تغییر و تحول آنها باز است. «بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ»
اشتباه نشود اسلام هرگز از پرسشهاى علمى و س?الات منطقى و همچنین تقاضاى معجزه براى پىبردن به حقانیت دعوت پیامبر (صلى اللَّه علیه و آله) جلوگیرى نمىکند چرا که راه درک و فهم و ایمان همینها است، ولى گروهى بودند که براى نرفتن زیر بار دعوت پیامبر (صلى اللَّه علیه و آله) س?الات بى اساس و معجزات اقتراحى را بهانه قرار مىدادند، و با اینکه پیامبر (صلى اللَّه علیه و آله) به اندازه کافى دلیل و معجزه در اختیارشان قرار داده بود، هر یک از راه مىرسید پیشنهاد خارق عادت جدیدى مىکرد، در حالى که مىدانیم اعجاز و خارق عادات بازیچه این و آن نیست، به مقدارى لازم است که اطمینان به صدق گفتههاى پیامبر (صلى اللَّه علیه و آله) ایجاد کند و گرنه پیامبر (صلى اللَّه علیه و آله) یک خارقالعادهگر نیست که گوشهاى بنشیند و هر کس بیاید و پیشنهاد معجزهاى مطابق میل و سلیقه خویش کند.
از این گذشته گاهى تقاضاهاى نامعقولى همچون دیدن خدا با چشم، و یا ساختن بت مىکردند.
در واقع قرآن مىخواهد به مردم هشدار دهد که اگر شما دنبال چنین تقاضاى نامعقول بروید، بر سرتان همان خواهد آمد که بر سر قوم موسى آمد.
پیامهای آیه:
1ـ از س?الات و درخواستهاى بىجا بپرهیزید که گاهى زمینهساز کفر است. «أَمْ تُرِیدُونَ أَنْ تَسْئَلُوا»،«وَ مَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ»
2ـ خطراتى که پیروان دیگر ادیان را تهدید کرده، مسلمانان را نیز تهدید مىکند. «تَسْئَلُوا رَسُولَکُمْ کَما سُئِلَ مُوسى»
3ـ از عاقبت و سرانجام دیگران، عبرت بگیرید. «کَما سُئِلَ مُوسى»
منبع : سایت تبیان
